Wettelijke verdeling

Inleiding

Het opstellen van een testament is een belangrijke stap in het plannen van jouw nalatenschap. Het kan echter een complexe en ingewikkelde taak zijn, vooral als je niet bekend bent met de termen en begrippen die worden gebruikt in het erfrecht. Een van de termen die je vaak tegenkomt bij het opstellen van een testament is de wettelijke verdeling. In dit artikel gaan we dieper in op wat de wettelijke verdeling is, het wettelijk erfdeel van een kind, hoe je het kindsdeel berekent, waarom je voor de wettelijke verdeling zou kunnen kiezen, of je een erfenis zonder notaris kunt verdelen en of je kunt afwijken van het wettelijk erfdeel. Wil je meer informatie hierover, lees dan verder over het wettelijk erfrecht.

Wat is wettelijke verdeling?

Wettelijke verdeling is een regeling in het erfrecht waarbij de langstlevende echtgenoot of geregistreerd partner de erfenis van de overledene automatisch krijgt toegewezen. Dit gebeurt ongeacht de hoogte van het erfdeel en zonder dat er verdeling van de erfenis plaatsvindt. De wettelijke verdeling geldt alleen als de overledene een echtgenoot of geregistreerd partner achterlaat, minimaal één kind achterlaat en er geen testament is opgesteld waarin hiervan wordt afgeweken.

Bij de wettelijke verdeling krijgt de langstlevende echtgenoot of geregistreerd partner alle bezittingen en schulden van de overledene toegewezen. De kinderen krijgen wel een erfdeel, maar dat wordt nog niet uitgekeerd. Het erfdeel van de kinderen wordt omgezet in een niet-opeisbare geldvordering op de langstlevende echtgenoot of geregistreerd partner. Deze vordering is pas opeisbaar bij het overlijden van de langstlevende.

Waarom de wettelijke verdeling wordt toegepast en hoe het precies werkt, kan per situatie verschillen. Het is daarom belangrijk om in geval van overlijden van een partner of ouder goed op de hoogte te zijn van de regeling en eventueel een specialist in te schakelen. Bijvoorbeeld een erfrechtspecialist van Thuisnotaris.nl

Het wettelijk erfdeel van een kind

Wanneer iemand komt te overlijden, hebben de nabestaanden recht op een deel van de erfenis. Ook kinderen hebben wettelijk gezien recht op een deel van de erfenis van hun ouder(s). Dit deel wordt het wettelijk erfdeel genoemd en is vastgelegd in de wet.

Het wettelijk erfdeel van een kind is afhankelijk van de gezinssituatie van de overledene en het aantal kinderen dat hij of zij heeft. Als er geen testament is opgesteld, dan geldt de wettelijke verdeling en krijgen de kinderen samen een bepaald percentage van de erfenis. Het wettelijk erfdeel van een kind is in de meeste gevallen de helft van wat het kind zou krijgen als er geen sprake zou zijn van een testament.

Het wettelijk erfdeel van een kind wordt berekend door de nalatenschap te verdelen in twee gelijke delen. Eén deel is voor de langstlevende echtgenoot of geregistreerd partner en het andere deel is voor de kinderen en de partner tezamen. Dit geldt in het geval er sprake is van een gemeenschap tussen beiden partners. Het kindsdeel is de helft van het erfdeel waar het kind recht op heeft. Stel dus dat het erfdeel van een kind 1/3 is, dan is het kindsdeel 1/3:2= 1/6.

Een voorbeeld ter verduidelijking:

Stel dat een ouder komt te overlijden en er is één kind. Als er geen testament is opgesteld, dan heeft het kind recht op de helft van de nalatenschap. Als de nalatenschap bijvoorbeeld bestaat uit een huis ter waarde van €200.000 en een spaarrekening met een saldo van €50.000, dan is de totale nalatenschap €250.000. De langstlevende partner heeft recht op de helft hiervan in het geval van een gemeenschap, €125.000. De andere €125.000 delen de langstlevende partner en het kind tezamen. €125.000: 2= €62.500. Het wettelijk erfdeel van het kind is dan €62.500 en het kindsdeel is €62.500:2=31.250.

Het is goed om te weten dat het wettelijk erfdeel van een kind kan afwijken als er een testament is opgesteld. In een testament kan de erflater namelijk andere verdelingen opnemen. Lees hier waarom een testament belangrijk is.

Waarom kiezen voor wettelijke verdeling?

De wettelijke verdeling kan aantrekkelijk zijn om verschillende redenen. Hieronder worden enkele voordelen van de wettelijke verdeling besproken.

Bescherming van de langstlevende partner

Een belangrijk voordeel van de wettelijke verdeling is dat het de langstlevende partner beschermt. Bij overlijden van een partner erven de kinderen volgens de wettelijke regels samen met de langstlevende partner. Het kan zijn dat de langstlevende partner hierdoor in financiële problemen komt, omdat de erfenis bijvoorbeeld voor een groot deel uit onroerend goed bestaat. Met de wettelijke verdeling erft de langstlevende partner het gehele vermogen en wordt deze beschermd tegen financiële problemen.

Eenvoudig en kostenbesparend

De wettelijke verdeling is een eenvoudige manier van verdeling en kan daarom kostenbesparend zijn. Er hoeft namelijk geen boedelbeschrijving te worden gemaakt, wat een tijdrovende en kostbare aangelegenheid kan zijn.

Duidelijkheid

Bij de wettelijke verdeling is het duidelijk wie wat erft. De langstlevende partner erft het gehele vermogen en de kinderen krijgen een geldvordering op de langstlevende partner. Dit kan bijvoorbeeld handig zijn als er onenigheid bestaat tussen de erfgenamen over de verdeling van het vermogen.

Voorkomen van gedwongen verkoop

Als de erfenis voor een groot deel bestaat uit onroerend goed, kan de wettelijke verdeling voorkomen dat dit onroerend goed gedwongen verkocht moet worden. Met de wettelijke verdeling erft de langstlevende partner het gehele vermogen, inclusief het onroerend goed. Dit kan voorkomen dat het onroerend goed verkocht moet worden om de erfdelen van de kinderen uit te kunnen keren.

Fiscale voordelen

Bij de wettelijke verdeling kan er gebruik worden gemaakt van fiscale voordelen. Zo kan de langstlevende partner een hogere vrijstelling krijgen voor de erfbelasting en kan er gebruik worden gemaakt van de partnervrijstelling.

Vergelijking tussen wettelijke verdeling en andere verdelingsmethoden

Naast de wettelijke verdeling zijn er ook andere manieren om een erfenis te verdelen. Zo kan er bijvoorbeeld gekozen worden voor de ouderlijke boedelverdeling of het testament. Het is belangrijk om de verschillende verdelingsmethoden goed te vergelijken en af te wegen wat het beste past bij de persoonlijke situatie.

Kindsdeel berekenen

Als je een erfenis ontvangt, heb je vaak recht op een bepaald percentage van het totale bedrag. Dit wordt het kindsdeel genoemd. Het kindsdeel is het deel van de erfenis dat wettelijk is vastgelegd dat toekomt aan een kind of kleinkind van de overledene. In de wet is legitieme portie een andere benaming voor kindsdeel.

Het kindsdeel wordt berekend aan de hand van het wettelijk erfrecht. Dit betekent dat het kindsdeel afhankelijk is van het aantal erfgenamen en de relatie tussen de erfgenamen en de overledene. Het kindsdeel is in principe de helft van het wettelijk erfdeel van een kind. Als er meerdere kinderen zijn, wordt de erfenis gelijk verdeeld over de kinderen en hebben zij allemaal recht op hun eigen kindsdeel.

Het is belangrijk om te weten dat het kindsdeel alleen van toepassing is op het deel van de erfenis dat vrijelijk verdeeld mag worden. Dit is het deel van de erfenis waarover de overledene zelf mocht beslissen wie het zou krijgen. Het kan zijn dat er bepaalde bezittingen zijn die bijvoorbeeld al verdeeld zijn bij leven of die door de overledene zijn nagelaten aan een goed doel. Deze bezittingen vallen dan buiten het kindsdeel en worden niet meegerekend bij het bepalen van de grootte van het kindsdeel.

Het berekenen van het kindsdeel kan soms ingewikkeld zijn, omdat het afhankelijk is van verschillende factoren. Het is daarom verstandig om hierbij hulp te vragen van een specialist, zoals een notaris of een erfrechtadvocaat. Zij kunnen je helpen bij het bepalen van het kindsdeel en je adviseren over de beste manier om de erfenis te verdelen.

Hieronder volgt een voorbeeldberekening van het kindsdeel:

Stel dat er één kind is en de erfenis bestaat uit een bedrag van 100.000 euro. Het wettelijk erfdeel van het kind is dan de helft, dus 50.000 euro. Het kindsdeel is in dit geval ook de helft, dus het kind heeft recht op 25.000 euro.

Als er twee kinderen zijn en de erfenis bestaat uit een bedrag van 100.000 euro, dan wordt de erfenis verdeeld over de twee kinderen. Het wettelijk erfdeel van elk kind is dan 1/3 van de erfenis, dus 33.333 euro. Het kindsdeel is in dit geval ook 1/3 van de erfenis, dus elk kind heeft recht op 33.333 euro.

Het is belangrijk om te weten dat er bij het berekenen van het kindsdeel rekening gehouden moet worden met de eventuele schulden die de overledene heeft achtergelaten. Deze schulden moeten eerst van de erfenis afgetrokken worden voordat het kindsdeel berekend kan worden.

Kan je een erfenis verdelen zonder notaris?

Wanneer iemand overlijdt en er sprake is van een nalatenschap, moet deze verdeeld worden onder de erfgenamen. Vaak wordt gedacht dat hier altijd een notaris bij betrokken moet zijn, maar is dit eigenlijk wel nodig?

Een notaris heeft inderdaad een belangrijke rol bij het verdelen van een erfenis. Hij kan helpen bij het opstellen van een verklaring van erfrecht en het vaststellen van de erfgenamen en hun aandeel in de nalatenschap. Ook kan hij helpen bij het opstellen van een testament of het afhandelen van belastingzaken.

Toch is het niet in alle gevallen verplicht om een notaris in te schakelen bij het verdelen van een erfenis. Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat de overledene al bij leven een testament heeft opgesteld waarin de verdeling van de nalatenschap al is vastgelegd. Als alle erfgenamen het eens zijn met deze verdeling, kan de erfenis zonder tussenkomst van een notaris verdeeld worden.

Echter, het is wel belangrijk om te beseffen dat het verdelen van een erfenis zonder notaris niet altijd de beste keuze is. Bij ingewikkelde nalatenschappen, zoals bijvoorbeeld bij een onderneming of bij een ingewikkelde huwelijkse voorwaarden of testament, kan het inschakelen van een notaris en andere deskundigen juist aan te raden zijn. Ook kan een notaris helpen bij het voorkomen van conflicten tussen erfgenamen.

Kortom, het is mogelijk om een erfenis te verdelen zonder notaris, maar het is wel belangrijk om goed na te denken over de gevolgen en de risico’s. In sommige gevallen kan het inschakelen van een notaris juist aan te raden zijn om ervoor te zorgen dat alles goed en eerlijk verloopt. Daarom heeft Thuisnotaris ook een dienst om te ondersteunen bij de afwikkeling van de nalatenschap. 

Conclusie

In dit artikel hebben we besproken wat wettelijke verdeling is en hoe het werkt. We hebben ook uitgelegd wat het wettelijk erfdeel van een kind is en hoe je het kindsdeel kunt berekenen. Daarnaast hebben we de voordelen van de wettelijke verdeling besproken en vergeleken met andere verdelingsmethoden.

Als je besluit om een testament op te stellen, biedt Thuisnotaris verschillende opties om dit te doen. Het opstellen van een testament met Thuisnotaris.nl heeft veel voordelen, zoals maatwerk, duidelijke instructies en een eenvoudig proces.

Hoewel een notaris meestal betrokken is bij de verdeling van een erfenis, is het ook mogelijk om de erfenis te verdelen zonder notaris. Het is echter belangrijk om ervoor te zorgen dat alles correct en rechtmatig wordt gedaan.

Kortom, het opstellen van een testament en het begrijpen van de wettelijke verdeling kan je helpen om ervoor te zorgen dat je nalatenschap op de juiste manier wordt verdeeld. Overweeg om contact op te nemen met Thuisnotaris om je te helpen bij het opstellen van een testament en het begrijpen van de wettelijke verdeling.

Bronnen

Voor dit artikel zijn de volgende bronnen geraadpleegd:

• “Wettelijke verdeling” op Rijksoverheid.nl: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/erven-en-schenken/wettelijke-verdeling
• “Erfenis en wettelijk erfdeel” op Notaris.nl: https://www.notaris.nl/erven-schenken/erfenis-en-wettelijk-erfdeel
• “Kindsdeel” op Notaris.nl: https://www.notaris.nl/erven-schenken/kindsdeel
• “Testament opstellen” op Notaris.nl: https://www.notaris.nl/testament-opstellen
• “Testament laten maken” op Thuisnotaris.nl: https://thuisnotaris.nl/testament-laten-maken/
• “Erfenis verdelen zonder notaris” op Netwerknotarissen.nl: https://www.netwerknotarissen.nl/erfenis-verdelen-zonder-notaris

Deze bronnen zijn gebruikt als basis voor de informatie in dit artikel.