Wat is erfbelasting en hoe werkt dit precies?

Als iemand overlijdt gaat zijn/haar erfenis naar de erfgenamen. Een erfenis bestaat uit alle bezittingen en schulden die een overleden persoon achterlaat. Bijvoorbeeld een geldbedrag, de overwaarde van een eigen woning of een kostbaar voorwerp. Zijn er meer bezittingen dan schulden? Dan moeten de erfgenamen, de personen die de erfenis ontvangen, hierover erfbelasting betalen. Hoeveel erfbelasting betaald moet worden hangt af van twee zaken:

1. De relatie van de erfgenaam met de overledene. Hoe dichter de erfgenaam bij de overledene staat, des te minder belasting er hoeft te worden betaald. Een zoon betaalt bijvoorbeeld minder erfbelasting dan een neef;
2. De waarde van de erfenis. Iedereen die erft krijgt een bepaalde vrijstelling. Over het deel van de erfenis dat onder de hoogte van deze vrijstelling valt hoeft geen belasting betaald te worden.

In onderstaand artikel vertellen we meer uitgebreid hoe dit werkt en hoe je het betalen van erfbelasting kunt voorkomen of uit kunt stellen.

Waarover betaal je erfbelasting en hoe kun je erfbelasting berekenen?

Als je een erfenis ontvangt dan moet je daar erfbelasting over betalen. Iemands erfenis bestaat uit alle bezittingen en schulden van deze persoon, ook wel het vermogen genoemd. Je kunt hierbij denken aan het geldbedrag dat op een spaarrekening staat, maar ook aan de spullen die in huis staan, sieraden, schilderijen, enz.

Hoeveel erfbelasting betaal je over een huis?

De eigen woning speelt ook een rol bij het berekenen van de erfbelasting. Als je een huis erft, dan betaal je hierover erfbelasting. Hoeveel erfbelasting je over een huis betaalt, hangt onder meer af van de relatie met de persoon van wie je het huis erft en wat de waarde is van het huis. Als de WOZ waarde van de woning hoger is dan de hypotheekschuld, dan is er sprake van overwaarde. Hoewel deze waarde pas beschikbaar is als de woning wordt verkocht moet deze toch worden meegerekend voor de erfbelasting. Het kan dus gebeuren dat de erfgenaam erfbelasting moet betalen, maar niet over voldoende geld beschikt om dit te doen.

Een voorbeeld:

Harry en Liesbeth van Buren zijn getrouwd in gemeenschap van goederen en hebben twee kinderen: Bart en Suzan. Bart is getrouwd met Sofie en heeft twee dochters. Suzan woont samen met Ruud en heeft geen kinderen. Harry en Liesbeth hebben een vermogen van € 360.000:

Waarde

WOZ waarde woning + € 350.000

Hypotheekschuld – € 15.000

Spaargeld + € 25.000

Totaal € 360.000

Van de € 360.000 euro vermogen zit € 335.000 euro vast in het huis. Er is € 25.000 euro vrij vermogen beschikbaar.

Erfbelasting kind

In het wettelijk erfrecht is geregeld hoe een erfenis moet worden verdeeld en wat de erfbelasting kind en erfbelasting broer en zus is. Belangrijk om te weten is dat ongetrouwde/ niet geregistreerde partners niet automatisch erven. Hetzelfde geldt voor stief- en pleegkinderen. In een testament kan hiervan afgeweken worden. Hierover later meer.

Terug naar het voorbeeld. Indien Harry overlijdt erven Liesbeth, Bart en Suzan. De erfenis van Harry is € 180.000 (de andere € 180.000 is namelijk al van Liesbeth). Liesbeth, Bart en Suzan erven alle drie een derde. Dus € 60.000 per persoon. Sinds 2003 geldt dat Bart en Suzan hun erfdeel niet mogen opeisen zolang Liesbeth nog leeft. Zij erven dus alleen op papier. Liesbeth mag over het hele vermogen beschikken en dit ook opmaken.

Vrijstelling erfbelasting 2023

Om te bepalen of en hoeveel erfbelasting er betaald moet worden wordt eerst gekeken naar de vrijstelling. Dit is het deel van de erfenis waarover geen belasting betaald hoeft te worden. Voor 2023 gelden de volgende bedragen:

In het voorbeeld betaalt Liesbeth geen erfbelasting over haar deel. De erfenis is lager dan de vrijstelling. Over het deel van Bart en Suzan moet wel erfbelasting worden betaald. Namelijk bij beiden over € 60.000 – € 22.918 (vrijstelling kinderen) = € 37.082. Het belastingbedrag hangt af van het tarief.

Tarieven erfbelasting 2023

Over het bedrag van de erfenis dat boven de vrijstelling uitkomt moet erfbelasting worden betaald. Net als bij de vrijstelling hangt het tarief voor de erfbelasting af van de relatie tussen de overleden persoon en de erfgenaam. Hoe dichter iemand bij de overleden persoon staat, hoe lager het percentage erfbelasting dat moet worden betaald. De tarieven van 2023 zijn als volgt:

Tabel: Tarief erfbelasting 2023

In het voorbeeld moet over de erfdelen van Bart en Suzan belasting worden betaald over elk een bedrag van € 37.082. Zij zijn beiden kind van Harry. Daarmee betalen ze 10% belasting. In dit geval een bedrag van € 3.708 per kind. Aangezien het erfdeel niet opeisbaar was en Liesbeth nog over al het vermogen mag beschikken dient zij de erfbelasting van 2 x €3.708 te betalen (€ 7.416). Er zullen ook kosten gemaakt moeten worden voor de uitvaart van Harry. Daardoor zal de spaarpot van Liesbeth (€ 25.000) snel leeg raken.

Onterf de Belastingdienst

Als je een erfenis ontvangt dan moet je daar erfbelasting over betalen. Een erfenis bestaat uit alle bezittingen en schulden van de overleden persoon. Ook bijv. de overwaarde van de eigen woning. Hoewel deze waarde pas beschikbaar komt als de woning wordt verkocht, moet deze toch worden meegerekend voor de erfbelasting. Het kan dus gebeuren dat de erfgenaam erfbelasting moet betalen, maar nog niet over voldoende geld beschikt.

Een rekenvoorbeeld. Dit betalen je erfgenamen in 2023:

Besparen op erfbelasting door een slim testament

Nu draaien we de situatie even om en vertellen wij je wat jij kunt doen als jij degene bent die erfgenamen heeft en die je wilt helpen geld besparen op erfbelasting. Want laten we eerlijk zijn, niemand zit te wachten op een hoge erfbelasting.

Met een slim testament zorg je voor uitstel of besparing op de erfbelasting. Hierdoor hoeven jouw erfgenamen minder of zelfs helemaal geen erfbelasting te betalen. Om bijvoorbeeld voor je kinderen erfbelasting te besparen, kun je een van deze vier clausules in je testament opnemen:

• opvullegaat
• kleinkindlegaat
• renteclausule
• goede doelen laten erven

In de Testamenthulp van Thuisnotaris leggen we alle onderdelen goed uit. We nemen je mee in wat wel en niet werkt en waarom je dit zou moeten opnemen in jouw situatie.

Stel zelf jouw testament op

Wil je een testament opstellen om erfbelasting te besparen? Kies dan voor Thuisnotaris! Bij ons kun je helemaal zelf een uitgebreid en passend testament opstellen. Wij bieden drie verschillende opties op onze website: Een ontdek pakket, het doe-het-zelf pakket en het laat je helpen pakket.

Bezoek nu onze TestamentHulp en stel jouw eigen testamenten samen! Het is heel verstandig om ook te kiezen voor een Testament en een levenstestament. Heb je vragen? Neem dan gerust contact met ons op!

Andere vragen over erfbelasting, erfbelasting berekenen of vrijstelling erfbelasting?

Heb je vragen over erfbelasting, bijvoorbeeld hoe het zit met erfbelasting kind of erfbelasting broer en zus? Neem gerust met een van onze Erfrechtspecialisten van Thuisnotaris contact op. We helpen je graag verder.