In dit artikel
Als iemand overlijdt moeten de erfgenamen vaak erfbelasting betalen. Het daadwerkelijke bedrag hangt af van een aantal zaken.
In onderstaand artikel vertellen we meer uitgebreid hoe dit werkt en hoe je het betalen van erfbelasting kunt voorkomen of uit kunt stellen.
Als iemand overlijdt gaat zijn/haar erfenis naar de erfgenamen. Een erfenis bestaat uit alle bezittingen en schulden die een overleden persoon achterlaat. Bijvoorbeeld een geldbedrag, de overwaarde van een eigen woning of een kostbaar voorwerp. Zijn er meer bezittingen dan schulden? Dan moeten de erfgenamen, de personen die de erfenis ontvangen, hierover erfbelasting betalen. Hoeveel erfbelasting betaald moet worden hangt af van twee zaken:
In onderstaand artikel vertellen we meer uitgebreid hoe dit werkt en hoe je het betalen van erfbelasting kunt voorkomen of uit kunt stellen.
Als je een erfenis ontvangt dan moet je daar erfbelasting over betalen. Iemands erfenis bestaat uit alle bezittingen en schulden van deze persoon, ook wel het vermogen genoemd. Je kunt hierbij denken aan het geldbedrag dat op een spaarrekening staat, maar ook aan de spullen die in huis staan, sieraden, schilderijen, enz.
De eigen woning speelt ook een rol bij het berekenen van de erfbelasting. Als je een huis erft, dan betaal je hierover erfbelasting. Hoeveel erfbelasting je over een huis betaalt, hangt onder meer af van de relatie met de persoon van wie je het huis erft en wat de waarde is van het huis. Als de WOZ waarde van de woning hoger is dan de hypotheekschuld, dan is er sprake van overwaarde. Hoewel deze waarde pas beschikbaar is als de woning wordt verkocht moet deze toch worden meegerekend voor de erfbelasting. Het kan dus gebeuren dat de erfgenaam erfbelasting moet betalen, maar niet over voldoende geld beschikt om dit te doen.
Een voorbeeld:
Harry en Liesbeth van Buren zijn getrouwd in gemeenschap van goederen en hebben twee kinderen: Bart en Suzan. Bart is getrouwd met Sofie en heeft twee dochters. Suzan woont samen met Ruud en heeft geen kinderen. Harry en Liesbeth hebben een vermogen van € 360.000:
| WOZ waarde woning | + € 350.000 |
| Hypotheekschuld | – € 15.000 |
| Spaargeld | + € 25.000 |
| Totaal | € 360.000 |
Van de € 360.000 euro vermogen zit € 335.000 euro vast in het huis. Er is € 25.000 euro vrij vermogen beschikbaar.
In het wettelijk erfrecht is geregeld hoe een erfenis moet worden verdeeld en wat de erfbelasting kind en erfbelasting broer en zus is. Belangrijk om te weten is dat ongetrouwde/ niet geregistreerde partners niet automatisch erven. Hetzelfde geldt voor stief- en pleegkinderen. In een testament kan hiervan afgeweken worden. Hierover later meer.
Terug naar het voorbeeld. Indien Harry overlijdt erven Liesbeth, Bart en Suzan. De erfenis van Harry is € 180.000 (de andere € 180.000 is namelijk al van Liesbeth). Liesbeth, Bart en Suzan erven alle drie een derde. Dus € 60.000 per persoon. Sinds 2003 geldt dat Bart en Suzan hun erfdeel niet mogen opeisen zolang Liesbeth nog leeft. Zij erven dus alleen op papier. Liesbeth mag over het hele vermogen beschikken en dit ook opmaken.
Om te bepalen of en hoeveel erfbelasting er betaald moet worden wordt eerst gekeken naar de vrijstelling. Dit is het deel van de erfenis waarover geen belasting betaald hoeft te worden. Voor 2024 gelden de volgende bedragen:
| Relatie | Vrijstelling |
| Partner/echtgenoot | € 795.156 |
| Kind/pleegkind/stiefkind/kleinkind | € 25.187 |
| Kind met een handicap | € 75.546 |
| Ouder | € 59.643 |
| Andere erfgenaam | € 2.658 |
In het voorbeeld betaalt Liesbeth geen erfbelasting over haar deel. De erfenis is lager dan de vrijstelling. Over het deel van Bart en Suzan moet wel erfbelasting worden betaald. Namelijk bij beiden over € 60.000 – € 25.187 (vrijstelling kinderen) = € 34.813. Het belastingbedrag hangt af van het tarief.
Over het bedrag van de erfenis dat boven de vrijstelling uitkomt moet erfbelasting worden betaald. Net als bij de vrijstelling hangt het tarief voor de erfbelasting af van de relatie tussen de overleden persoon en de erfgenaam. Hoe dichter iemand bij de overleden persoon staat, hoe lager het percentage erfbelasting dat moet worden betaald. De tarieven van 2024 zijn als volgt:
Tabel: Tarief erfbelasting 2024
| Waarde erfenis (bedrag boven vrijstelling) | Partner en (pleeg-)kinderen | Kleinkinderen | Overige erfgenamen |
| € 0 – € 152.368 | 10% | 18% | 30% |
| € 152.368 en meer | 20% | 36% | 40% |
In het voorbeeld moet over de erfdelen van Bart en Suzan belasting worden betaald over elk een bedrag van € 34.813. Zij zijn beiden kind van Harry. Daarmee betalen ze 10% belasting. In dit geval een bedrag van € 3.481 per kind. Aangezien het erfdeel niet opeisbaar was en Liesbeth nog over al het vermogen mag beschikken dient zij de erfbelasting van 2 x €3.481 te betalen (€ 6.962). Er zullen ook kosten gemaakt moeten worden voor de uitvaart van Harry. Daardoor zal de spaarpot van Liesbeth (€ 25.000) snel leeg raken.
Als je een erfenis ontvangt dan moet je daar erfbelasting over betalen. Een erfenis bestaat uit alle bezittingen en schulden van de overleden persoon. Ook bijv. de overwaarde van de eigen woning. Hoewel deze waarde pas beschikbaar komt als de woning wordt verkocht, moet deze toch worden meegerekend voor de erfbelasting. Het kan dus gebeuren dat de erfgenaam erfbelasting moet betalen, maar nog niet over voldoende geld beschikt.
Een rekenvoorbeeld. Dit betalen je erfgenamen in 2024:
Erfbelasting 2024: dit betalen je erfgenamen
Nu draaien we de situatie even om en vertellen wij je wat jij kunt doen als jij degene bent die erfgenamen heeft en die je wilt helpen geld besparen op erfbelasting. Want laten we eerlijk zijn, niemand zit te wachten op een hoge erfbelasting.
Met een slim testament zorg je voor uitstel of besparing op de erfbelasting. Hierdoor hoeven jouw erfgenamen minder of zelfs helemaal geen erfbelasting te betalen. Om bijvoorbeeld voor je kinderen erfbelasting te besparen, kun je een van deze vier clausules in je testament opnemen:
In de Testamenthulp van Thuisnotaris leggen we alle onderdelen goed uit. We nemen je mee in wat wel en niet werkt en waarom je dit zou moeten opnemen in jouw situatie.
Wil je een testament opstellen om erfbelasting te besparen? Kies dan voor Thuisnotaris! Bij ons kun je helemaal zelf een uitgebreid en passend testament opstellen. Je stelt zelf gratis online je testament samen. Als je deze vervolgens rechtsgeldig wilt maken bieden we je de scherpste prijs. Spannend om zelf je testament te maken? Geen zorgen, je krijgt altijd een controlegesprek met een van onze experts.
Liever helemaal begeleiding bij het samenstellen van je testament? Dat kan natuurlijk ook. Onze expert vult samen met je de online vragenlijst in.
Lees dan onze andere artikelen:
Of lees verder op de website van de belastingdienst
Wil je meer weten over het opstellen van een testament?
Ontdek
Ontdek hoe je ideale samenlevingscontract of testament er uit ziet en bepaal later of je verder wilt.
Doe het zelf
Maak zelf je samenlevingscontract of testament, laat ons het controleren, teken bij een notaris bij jou in de buurt.
Laat je helpen
Bespreek met een erfrechtspecialist je wensen en maak samen je testament, teken bij een notaris bij jou in de buurt.
De TestamentTest geeft jou inzicht of je testament en/of levenstestament goed geregeld is. Op basis van een aantal vragen krijg je snel en eenvoudig meer duidelijkheid over je eigen situatie en mogelijkheden. Je ontvangt na het invullende van de test ook een persoonlijk verslag. Ruim 80.000 mensen hebben de test ingevuld!