Wat is een opvullegaat en wat kun je er mee?

Een opvullegaat is een optie die je kunt laten opnemen in je testament. Een opvullegaat kan helpen om erfbelasting te besparen. Je partner hoeft pas na je overlijden te besluiten of het opvullegaat ook echt gebruikt gaat worden. Je biedt dus een optie voor de toekomst.

Wat is een opvullegaat

Als je overlijdt erven je partner en je kinderen in gelijke delen. Dit is de wettelijke verdeling. Als je twee kinderen hebt erven je partner en de kinderen dus alle drie een derde.

Let op: als je niet bent getrouwd of geen geregistreerd partnerschap hebt erft je partner niets. Ook niet als je een samenlevingscontract hebt.

De kinderen ontvangen de erfenis nog niet bij het overlijden van de eerste ouder. De erfenis komt pas beschikbaar bij het overlijden van de langstlevende ouder. Dit heet de langstlevende regeling.

Deze ouder moet wel erfbelasting betalen. Zowel over het eigen deel als over het deel van de kinderen.

Je partner en je kinderen hebben allemaal een vrijstelling voor de erfbelasting. Dit is een bedrag waarover je geen erfbelasting hoeft te betalen. Je partner heeft een vrijstelling van € 795.156 (2024). Ieder kind heeft een vrijstelling van €25.178 (2024).

Als de waarde van wat je erft hoger is dan de vrijstelling betaal je hierover belasting. De waarde van wat je erft bestaat niet alleen uit geld op de bankrekening. Het kan ook de overwaarde van een huis zijn. Ook als je nog gewoon in dat huis woont.

Het kan dus voorkomen dat de partner erfbelasting moet betalen voor kinderen. Bijvoorbeeld omdat de woning een overwaarde heeft. Maar dat er helemaal geen cash beschikbaar is om dat te doen.

Een opvullegaat geeft je partner en kinderen de mogelijkheid om de nalatenschap anders te verdelen. Hierdoor kan optimaal gebruik gemaakt worden van de vrijstellingen voor erfbelasting. De te betalen erfbelasting kan daarmee worden verlaagd.

Hoe werkt een opvullegaat?

We gebruiken een rekenvoorbeeld. Mark en Eva zijn getrouwd en hebben twee kinderen (Julia en Mats). Ze hebben €10.000 op de bankrekening en een huis met een overwaarde van €290.000.

Als Mark overlijdt is zijn nalatenschap €150.000. De helft de bankrekening en de helft van de overwaarde. Eva is namelijk al eigenaar van de andere helft. Eva, Julia en Mats erven ieder €50.000.

Eva hoeft voor zichzelf geen erfbelasting te betalen. Haar deel blijft ruim onder de haar vrijstelling. De erfdelen van de kinderen zijn groter dan de vrijstelling van €25.178.

Er blijft dus een bedrag van €24.822 over waarover zij erfbelasting moet betalen. Eva betaalt bedrag van 10% x 24.822 per kind. In totaal dus €4.964.

Dit is de helft van het geld dat op de bankrekening stond. Gelukkig hadden Mark en Eva wat spaargeld. Eva kan er ook voor kiezen om het opvullegaat te gebruiken.

In dat geval verdeelt ze de erfenis anders. De erfenis van de kinderen is precies het bedrag van hun vrijstelling: €25.178. En Eva erft zelf de rest: €99.644. Dit bedrag ligt nog steeds onder haar vrijstelling.

Door het opvullegaat te gebruiken hoeft er dus geen erfbelasting betaald te worden. Voor de kinderen zelf verandert er niets. Zij kregen namelijk in beide gevallen namelijk nog geen beschikking over de erfenis. Dit gebeurt pas als Eva ook overleden is.

Wat zijn de voordelen van een opvullegaat?

• Door een opvullegaat op te nemen in het testament geeft je de nabestaanden een optie. Zijn hoeven pas na het overlijden te kiezen of ze dit willen toepassen.
• Een opvullegaat kan helpen om erfbelasting uit te stellen en te besparen. Dit is extra aantrekkelijk als er weinig geld op de spaarrekening staat.
• Het toepassing beïnvloedt in principe niet wat de kinderen daadwerkelijk van jullie erven. De erfenis komt toch pas vrij als ook je partner is overleden. Hierbij geldt een uitzondering die we hieronder bespreken.

Wat zijn de nadelen van een opvullegaat?

Je partner kan hertrouwen. Die nieuwe partner deelt dan weer mee als jouw voormalige partner overlijdt. Deze nieuwe partner deelt dan mee in een grotere taart dan wanneer er geen opvullegaat was toegepast. Je kind ontvangt dan uiteindelijk misschien minder dan wanneer er geen opvullegaat was toegepast.

Een opvullegaat kan ook nadelig uitpakken bij een grote erfenis. De kinderen betalen 10% belasting over de eerste € 152.368 die zij boven de vrijstelling erven. En 20% over alles wat daar weer bovenop komt.

Als er bij het tweede overlijden meer dan €177.546 wordt geërfd moet over dat deel opeens 20% worden betaald.

Opvullegaat belastingdienst

Het opvullegaat werkt eenvoudig richting de belastingdienst. Door je opvullegaat op te nemen in je testament geef je je nabestanden de optie. Het enige wat zij vervolgens nog hoeven te doen is het opgeven aan de belastingdienst. Dit doen ze door het aangeven van de juiste verdeling op het aangifte formulier voor de erfbelasting.

Opvullegaat in je testament opnemen

Bij Thuisnotaris stel je eenvoudig zelf je uitgebreide maatwerk testament samen. Deze spreek je nog een keer ter controle door met onze expert. Daarna onderteken je bij een van onze notarissen door heel Nederland. Je krijgt bij ons het scherpste tarief in de markt.