Wat is een legaat

Wat is een Legaat? Een Simpele Uitleg

Wanneer je nadenkt over wat er met je bezittingen gebeurt na je overlijden, kom je al snel in aanraking met termen als erfenis en legaat. Hoewel ze vaak door elkaar gebruikt worden, hebben ze verschillende betekenissen. Een erfenis verwijst naar alles wat je achterlaat, terwijl een legaat specifiek gaat over een bepaald object of bedrag dat je nalaat aan een persoon of organisatie.

Of het nu gaat om een bedrag voor een goede vriend, een waardevol sieraad voor een familielid, of een donatie aan een goed doel, met een legaat bepaal jij wat er met die specifieke zaken gebeurt. Daarom is het belangrijk om dit duidelijk vast te leggen in je testament, zodat je laatste wensen goed uitgevoerd worden.

In deze blogpost duiken we dieper in de wereld van legaten. Wat is een legaat precies, welke soorten zijn er, en hoe zorg je ervoor dat jouw legaat goed wordt vastgelegd in je testament?

Welke soorten legaten zijn er?

Een legaat is een speciale wens in een testament. Hiermee kan iemand een bepaald voorwerp of geldbedrag aan een persoon of organisatie geven na hun dood. De ontvanger van een legaat heet een legataris. Laten we de belangrijkste soorten even doornemen.

Algemeen Legaat

Een algemeen legaat verwijst naar een percentage of deel van je nalatenschap dat je aan een bepaalde persoon of organisatie wilt geven. In plaats van één specifiek object of bedrag, ontvangt de legataris een deel van de totale erfenis. Dit kan handig zijn als je bijvoorbeeld wilt dat iemand een aandeel krijgt zonder iets specifieks te benoemen, zoals “10% van mijn vermogen gaat naar mijn neef.”

Bijzonder Legaat

Een bijzonder legaat is een specifiek object of een vast bedrag dat je nalaat aan iemand. Dit is bijvoorbeeld een schilderij, een auto of een specifiek bedrag, zoals “mijn gouden horloge gaat naar mijn dochter” of “€5.000 aan mijn beste vriendin”. Dit type legaat wordt vaak gebruikt om persoonlijke bezittingen of bijzondere items aan specifieke mensen na te laten.

Legaten met Voorwaarden of Lasten

Je kunt ook een legaat koppelen aan bepaalde voorwaarden of lasten. Dit betekent dat de ontvanger iets moet doen of aan bepaalde eisen moet voldoen voordat hij of zij het legaat ontvangt. Bijvoorbeeld: “Mijn vakantiehuis gaat naar mijn nicht, op voorwaarde dat ze het niet verkoopt binnen vijf jaar.” Of je kunt een last opleggen, zoals “Mijn zoon erft mijn bedrijf, maar moet mijn broer €50.000 betalen als compensatie.”

Welke legaten worden vaak in het testament opgenomen?

Bij Thuisnotaris kun je in je testament onder andere de volgende legaten opnemen:

Legaat aan derden: Bijvoorbeeld een bedrag dat je wil nalaten aan een goed doel of een persoon. Of bijvoorbeeld het horloge uit het eerdere voorbeeld.

Praktijkvoorbeeld
Maria wil in haar testament haar antieke horloge nalaten aan haar kleindochter Lisa. In plaats van Lisa tot erfgenaam te benoemen voor een deel van haar nalatenschap, neemt Maria een legaat op in haar testament: “Ik legateer mijn antieke gouden horloge aan mijn kleindochter Lisa.” Op deze manier weet Maria zeker dat dit specifieke voorwerp naar Lisa gaat, ongeacht hoe de rest van haar erfenis verdeeld wordt.

Kleinkindlegaat: Hiermee kunt je een specifiek bedrag nalaten aan je kleinkinderen, vaak met belastingvoordelen.

Praktijkvoorbeeld
Oma Joke heeft twee kinderen en vijf kleinkinderen. Ze wil elk een bedrag van € 20.000 nalaten. Ze neemt in haar testament voor elk kleinkind een kleinkindlegaat op.
Dit bedrag is lager dan de vrijstelling van de erfbelasting voor kleinkinderen. Hierdoor hoeven de kleinkinderen geen erfbelasting over te betalen.
Joke had ook haar kinderen alles kunnen laten erven. En zij zouden het dan weer aan hun eigen kinderen kunnen schenken. Maar dan zou er wel belasting betaald moeten worden.

Opvullegaat: Dit wordt gebruikt om erfbelasting te besparen door optimaal gebruik te maken van vrijstellingen.

Praktijkvoorbeeld
Jan en Annemarie zijn getrouwd en hebben twee kinderen. Ze willen erfbelasting besparen bij het eerste overlijden. In hun testament nemen ze een opvullegaat op. Als Jan als eerste overlijdt, kan Annemarie ervoor kiezen om haar erfdeel te ‘opvullen’ tot de vrijstelling voor erfbelasting (€ 680.645 in 2023). Hierdoor hoeft er bij Jans overlijden mogelijk geen erfbelasting betaald te worden over het deel dat naar de kinderen gaat.

Waarom een legaat opnemen in je testament?

Er zijn verschillende redenen om een legaat op te nemen in je testament:

• Je kunt hele specifieke wensen vastleggen: precies bepalen wie welk bezit krijgt.
• Profiteren van belastingvoordelen: sommige legaten, zoals het kleinkindlegaat, kunnen fiscale voordelen bieden.
• Goede doelen steunen: je kunt een deel van je nalatenschap aan een goed doel schenken.
• Flexibiliteit: legaten bieden flexibiliteit naast de algemene verdeling van je nalatenschap.

Een goed doel ondersteunen met een legaat

Je kunt met een legaat ook nalaten aan een goed doel dat je een warm hart toedraagt. De meeste goede doelen hebben een zogenaamde ANBI status. Organisaties met zo’n status betalen geen erfbelasting. Je kunt dus twee vliegen in één klap slaan. Een goed doel ondersteunen en betalen van belasting voorkomen. In een testament van Thuisnotaris kan je alle goede doelen die je wilt opnemen. Lees hier meer over hoe dit werkt

Hoe Werkt een Legaat in de Praktijk?

Nu je een idee hebt van de verschillende soorten legaten, is het belangrijk om te begrijpen hoe een legaat precies werkt en hoe het in de praktijk wordt uitgevoerd. Hier is een stap-voor-stap overzicht van het proces.

Het Opnemen van een Legaat in je Testament

Om een legaat juridisch bindend te maken, moet het altijd in een officieel testament worden opgenomen. Dit laat je doen via de notaris.Dit zorgt ervoor dat er na je overlijden geen verwarring ontstaat over je wensen.

De Rol van de Executeur

Na je overlijden zal een executeur of beheerder je nalatenschap verdelen volgens de instructies in je testament. Deze persoon zorgt ervoor dat het legaat op de juiste manier bij de begunstigde terechtkomt. De executeur kan bijvoorbeeld contact opnemen met je kleindochter om de piano te overhandigen, of met een goed doel om een donatie over te maken. De executeur speelt dus een cruciale rol in het waarborgen dat je legaten volgens jouw wensen worden uitgevoerd.

Wat als de Begunstigde van het Legaat Overlijdt?

Stel je voor dat de persoon aan wie je nagelaten hebt eerder overlijdt dan jij. In de meeste gevallen komt het legaat dan te vervallen, tenzij je in je testament hebt opgenomen dat het naar iemand anders moet gaan. Dit wordt ook wel “plaatsvervulling” genoemd.

Wat als het Legaat niet Meer Beschikbaar is?

Het kan ook gebeuren dat het object dat je als legaat hebt nagelaten, niet meer beschikbaar is op het moment van overlijden. Stel bijvoorbeeld dat je in je testament je auto nalaat aan een vriend, maar die auto is verkocht voordat je overlijdt. In dat geval vervalt het legaat meestal automatisch, tenzij je in je testament een alternatieve regeling hebt opgenomen, zoals een vervangend object of een financiële compensatie.

Legaten regelen met Thuisnotaris

Bij Thuisnotaris maken we het eenvoudig om verschillende soorten legaten op te nemen in je online testament

• We bieden een gebruiksvriendelijk platform: stel zelf je testament op, in je eigen tempo, vanuit het comfort van je eigen huis.
• Diverse legaatopties: kies uit verschillende soorten legaten, waaronder opvullegaat, kleinkindlegaat en legaten aan goede doelen.
• Professioneel advies: je krijgt na het samenstellen van je testament altijd een controlegesprek met een van onze specialisten. We kunnen je ook helemaal begeleiden in het opstellen van je testament
• Voordelig: door het online proces besparen we tijd en kosten, wat we doorberekenen aan jou. Een testament kost bij ons slechts €275

Conclusie

Een legaat is een krachtig instrument in je testament om specifieke wensen vast te leggen en je nalatenschap optimaal te verdelen. Of je nu een dierbaar bezit wilt nalaten aan een specifiek persoon, je kleinkinderen wilt helpen, of een goed doel wilt steunen, met een legaat kun je dit precies regelen. Thuisnotaris helpt je om dit eenvoudig in orde te maken.